Borelioza

Terapia wspomagająca leczenie boreliozy

Borelioza (krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme) należy do najczęstszych chorób zakaźnych przenoszonych przez kleszcze. Jest to choroba wielonarządowa, która nieleczona może prowadzić do licznych powikłań nawet po wielu latach.

Objawy boreliozy

Rumień wędrujący:

jest to powiększające się zaczerwienienie o średnicy powyżej 5 cm, z centralnym przejaśnieniem, pojawiające się najczęściej między 6. a 60. dniem od ukąszenia kleszcza. Zmiana skórna, która wystąpiła wcześniej niż 2 dni po ukłuciu przez kleszcza oraz o średnicy mniejszej od 5 cm nie jest rumieniem wędrującym, a z reguły lokalnym stanem zapalnym wokół miejsca przebywania kleszcza lub miejscową reakcją alergiczną.
Jest najbardziej charakterystycznym objawem boreliozy z Lyme. Jego pojawienie się upoważnia do rozpoznania boreliozy bez wykonywania badań dodatkowych.

Objawy ogólne:
objawy grypopodobne z gorączką, bólami głowy, stawów, mięśni i zmęczeniem. Ujawniają się u 40% chorych z rumieniem wędrującym, ustępują zwykle samoistnie.

Objawy stawowe:
bóle kości, stawów, mięśni, ścięgien mogą wystąpić w ciągu kilku tygodni od zakażenia i nawracać przez miesiące lub lata, z długimi okresami samoistnych remisji. Dolegliwości są asymetryczne i najczęściej dotyczą stawów kończyn. Mogą ustąpić samoistnie lub przejść w pełnoobjawowe zapalenie stawów.

Nawracające zapalenie stawów (zwykle asymetryczne), w którym bólom towarzyszą obrzęk i wzmożone ucieplenie, ujawnia się zwykle w ciągu 2 lat po zakażeniu. Najczęściej zmiany dotyczą stawów kolanowych, rzadziej stawów ramienno-barkowych, łokciowych, nadgarstkowych, biodrowych i skokowych.

Przewlekłe zapalenie stawów (asymetryczne) występuje kilka lat po zakażeniu, najczęściej poprzedzone jest nawracającymi bólami lub zapaleniem stawów. Rozpoznanie można postawić, gdy objawy o tej samej lokalizacji utrzymują się przynajmniej przez rok. Dolegliwości najczęściej dotyczą stawów kolanowych, a rzadziej innych dużych stawów kończyn.

Objawy neurologiczne (neuroborelioza):
najczęściej zajęcie nerwów obwodowych (np. zapalenie splotu barkowego, radikulopatia, polineuropatia), objawy zapalenia nerwów czaszkowych - porażenie nerwów (nerw twarzowy, trójdzielny, oczny), zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, w stadium późnym obwodowa neuropatia charakteryzująca się zaburzeniami czucia, parastezjami, drętwieniami, bólami korzeniowymi, niedowładami, przewlekła encefalopatia z upośledzeniem pamięci, koncentracji, rozdrażnieniem, sennością i zmianami osobowości, trudności w wysławianiu, bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia intelektualne, poczucie gorąca lub zimna na skórze, kończynach, wrażliwość na światło lub dźwięk, szumy lub dzwonienie w uszach, halucynacje słuchowe, drętwienie policzka, warg lub języka, nagłe ostre bóle

Zapalenie mięśnia sercowego (Lyme carditis)
występuje u 8-10% chorych, najczęściej stwierdza się zaburzenia przewodnictwa w postaci bloków przedsionkowo-komorowych o zmiennym stopniu.

Inne objawy boreliozy:
opuchlizna stawów, osłabienie i zmęczenie, napady senności nie do opanowania w ciągu dnia, zespół chronicznego zmęczenia, zanikowe zapalenie skóry, wypadanie włosów, niedoczynność tarczycy, trzaski w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Diagnostyka boreliozy

W diagnostyce boreliozy w Polsce najczęściej stosuje się testy ELISA i Western Blot.
Przede wszystkim nie są to testy na boreliozę tylko testy pośrednie na boreliozę. Nie szuka się bowiem bezpośrednio bakterii boreliozy, ale oznacza się poziom przeciwciał, które system odpornościowy wytworzył przeciwko tej bakterii.

Aby określić poziom odpowiedzi immunologicznej stosuje się następujące parametry: poziom normy referencyjnej, czyli określenie jaki poziom przeciwciał świadczy o wyniku pozytywnym, negatywnym lub wątpliwym. Poziom przeciwciał jest analizowany w dwóch klasach IgG (tzw. stara borelioza) oraz IgM (tzw. nowa borelioza).

Czułość testu ELISA szacowana jest na 30-50%, natomiast Western Blot 70%. Są to dane nieoficjalne, jednakże często pacjent otrzymuje fałszywie negatywny wynik.

Diagnostyka boreliozy jest trudna, ponieważ:

bakterie Borrelia wypracowały unikalne mechanizmy interakcji z gospodarzem, w wyniku których mogą być nierozpoznawalne przez układ immunologiczny żywiciela (zmienność antygenowa)
krętki Borrelia wykazują zmienność morfologiczną - jest możliwość wystąpienia tzw. formy L, która jest pozbawiona ściany komórkowej wraz z antygenami powierzchniowymi, co powoduje utajnienie obecności krętka w tej postaci przed układem immunologicznym
żywe bakterie Borrelia mogą przebywać wewnątrz komórek i w miejscach niedostępnych dla komórek układu immunologicznego (komórki śródbłonka i fibroblasty, ośrodkowy układ nerwowy, aparat ruchu i inne)
opisywana jest lokalna produkcja przeciwciał, np. tylko w płynie maziowym (w zapaleniu stawów) lub płynie mózgowo-rdzeniowym (w neuroboreliozie). W tym przypadku wynik testów serologicznych wykonywanych z pobranej krwi będzie ujemny
wiele antygenów krętków Borrelia występuje w innych organizmach (wirusach, bakteriach)
u pacjentów z zaburzeniami odporności nie są produkowane przeciwciała
pojawiają się trudności w wykrywaniu przeciwciał, występujących w postaci kompleksów immunologicznych (z antygenami bakteryjnymi).
po kontakcie z kleszczem zakażonym Borrelią organizm produkuje przeciwciała, które mogą utrzymywać się przez wiele lat, pomimo braku aktywnej choroby

Diagnostyka innych chorób przenoszonych przez kleszcze

Ukąszenie kleszcza może skutkować zarażeniem innymi chorobami np. bartonelozą, babesjozą, anaplazmozą, tularemią, jersiniozą, chlamydiozą, mykoplazmozą.

Panele diagnostyczne koinfekcji do boreliozy są w Polsce mało znane. Wynika to przede wszystkim z małej wiedzy a co za tym idzie - małej świadomości występowania koinfekcji do boreliozy i objawów, jakie można przypisać poszczególnym koinfekcjom.
Kluczowym czynnikiem w leczeniu boreliozy jest wykrycie wszystkich pozostałych bakterii odkleszczowych, które obciążają chorego, ponieważ bez leczenia koinfekcji niemożliwe jest w większości przypadków wyleczenie samej boreliozy.

Dzięki możliwościom bardzo czułego aparatu Bicom Optima jesteśmy w stanie przeprowadzić szeroko zakrojoną diagnostykę zakażeń odkleszczowych, niezależnie od czasu jaki minął od zarażenia.
Po wykonaniu badania jest możliwość usuwania konkretnego obciążenia.

W naszym gabinecie dysponujemy testami na ponad 60 bakterii odkleszczowych:

Anaplasma Phagocytophilum / Ehrlichia Phagocytophilum

Babesia Bigemina, Babesia Bovis, Babesia Canis, Babesia Cati, Babesia Divergens, Babesia Duncani, Babesia Felis, Babesia Gibsoni, Babesia Herpailuri, Babesia Jakimoni, Babesia Major, Babesia Microti / Theileria Microti, Babesia Ovate, Babesia Pantherae

Bartonella Alsaticca, Bartonella Arupensis, Bartonella Bacilliformis, Bartonella Berkhoffii, Bartonella Birtlesii, Bartonella Bovis, Bartonella Capreoli, Bartonella Clarridgeiae, Bartonella Doshiae, Bartonella Elizabethae, Bartonella Grahamii, Bartonella Henselae / Rochalimaea Henselae, Bartonella Koehlerae, Bartonella Melophagi, Bartonella Muris, Bartonella Peromyscus, Bartonella Quintana / Rickettsia Quintana, Bartonella Rochalimae, Bartonella Schoenbuchii, Bartonella Taylorii, Bartonella Tribocorum, Bartonella Vinsonii / Rochalimaea Vinsonii, Bartonella Washoensis

Borrelia Afzelii, Borrelia Berbera, Borrelia Burgdorferi, Borrelia Carteri, Borrelia Caucasica, Borrelia Duttonii, Borrelia Garinii, Borrelia Hermsii, Borrelia Hispanica, Borrelia Kochis, Borrelia Miyamotoi, Borrelia Morganii, Borrelia Novyi, Borrelia Parkeri, Borrelia Persica, Borrelia Recurrentis, Borrelia Tillae, Borrelia Turicatae, Borrelia Valaisiana, Borrelia Venezuelensis, Borrelia Vincentii

Chlamydia Pneumoniae, Chlamydia Trachomatis

Ehrlichia Chaffeensis / Human Monocytic Ehrlichiosis

Mycoplasma Pneumoniae

Yersinia Pestis, Yersinia Enterocolitica